Begraafplaats

Tags

begraafplaats, dood, praten, sterven, wandelen

Marin wilde graag een keer wandelen over de begraafplaats. Dat kwam omdat er een tijd geleden iemand overleed, die ze kende. We hadden afgesproken dat we dat een keer gingen doen en dat we dan een bloem bij het graf gingen neerleggen. Tot op heden was dat nog niet gebeurd. Terwijl ik naar school fietste, langs de begraafplaats, dacht ik: ‘Vanmiddag ga ik met Marin wandelen over de begraafplaats.’

Bij de bloemist haalden we tien witte bloemen. Zo konden we ook een bloem leggen bij het graf van anderen die we kenden. Bij het graf van het zusje van een klasgenoot, bij de zus van vrienden, bij de opa van….zo gingen we samen op pad.

‘Zeg mama, hoe ga je eigenlijk in het graf? Ga je dan met een kist erin of word je er zo in gelegd? Is het graf heel diep?’ zo vroeg Marin honderduit. Ik legde het haar uit, we liepen samen in de zon. We hadden een mooi gesprek. De vogels floten, de bloesem aan de takken van de bomen bloeiden volop. We keken naar al die graven en wat las ik veel namen van mensen die ik had gekend. Bij sommigen stonden we stil en het bosje met bloemen raakte langzaam op.

Het graf van de persoon voor wie we kwamen, konden we niet vinden. Dus liepen we rustig door. Rij na rij.

Soms vinden mensen het heel moeilijk om te praten over de dood en over sterven. Daar rust wel eens een taboe op. Dat merk ik in mijn werk, maar ook bij mensen om mij heen. Praten over de dood kan heel kwetsbaar zijn. Het raakt iets aan waar je liever niet mee bezig wilt zijn. Sterven raakt aan gemis dat je zelf hebt gekend, of aan angst voor wat daarna zal zijn.

Juist daarom vond ik het bijzonder dat we daar vanmiddag samen heel mooi en onbevangen over konden praten. We hebben gepraat over sterven, over de kist en over hoe erg het is als je jong overlijdt. De graven van kinderen maakte indruk op haar, maar vervolgens liep ze ook weer vrolijk verder. De namen opnoemend die ze las op de zerken. Meisje in de zon, meisje op een begraafplaats. Het was zo’n vreemd contrast. Toch was het waardevol.

Toen we het bijna hadden opgegeven, was daar ineens het graf dat we zochten. De laatste bloem legden we neer.

‘Kom, we gaan naar huis’ zei ik.

‘Mama ik heb een hele mooie middag gehad’ zei Marin terwijl we wegfietsten. Een buitenstaander zou denken dat we ergens een ijsje hadden gegeten na schooltijd, maar nee….we hadden gewandeld over de begraafplaats. Gekeken, gepraat en volop stilgestaan.

 

 

Mosterdzaadje

Tags

geloof, koninkrijk van de hemel, mosterdzaadje, rouwen, sterven, stip aan de horizon, toekomst, vertrouwen

Deze week kwam sterven weer dichtbij. Bij vrienden, bij gemeenteleden van de kerk. Je probeert er te zijn voor de ander. Praktisch, maar ook met je troost en je aandacht.

Als je gelooft in God, is de troost in het leven dat er na de dood een leven bij God is. ‘Ze is thuis, ze is bij God, ze heeft het goed’ en ik hoor het mezelf zeggen. Ik geloof in die troost, maar het is soms ook de punt achter je meeleven. Want natuurlijk mis je de ander wel en is er een lege plek hier op aarde. In een gebroken leven, is er hoop en toekomst, zeker weten! Er is ook gemis en er mag ruimte zijn om te huilen en te rouwen.

Al pratende zeiden we tegen elkaar dat we dat geloven, van harte, maar dat het zo ontzettend groots is en bijna niet voor te stellen. Zo makkelijk spreken we dat uit, mooie volzinnen op een ansichtkaart. Toch is het niet te bevatten.

Thuis. Bij God. Dat is troostvol dichtbij, maar onbegrijpelijk ver weg.

Vanmorgen moest ik ineens denken aan dat mosterdzaadje waar Jezus het over had. Het is misschien een vreemde gedachtenkronkel van mij. Ik denk altijd als eerste dat het mosterdzaadje gaat om de vraag om een groter geloof. Dat klopt ook wel, want in Lucas 13:5-6 wordt dat ook zo beschreven. Je geloof lijkt misschien wel klein, maar als het gaat groeien… ‘ komt er een boom, waar vogeltjes in nestelen’ bedacht ik mij, maar ik las het niet in dit gedeelte. Dus speurde ik verder.

Ja hoor, in Matteus 13: 31-32 vertelt Jezus ook over dat mosterdzaadje. Het allerkleinste zaadje dat er is, maar als je het plant, groeit het uit tot de grootste onder de struiken (dus geen boom). Zo groot dat er vogels in gaan nestelen. Het viel me op dat het hier niet gaat om ons geloof, maar om de vergelijking met het koninkrijk van de hemel. Dat zaadje, dat koninkrijk, nam iemand mee en zaaide het in zijn akker. Dat bloeide uit tot een grote struik.

Ik vond dat mooi om te lezen. Het koninkrijk van de hemel, dat is dichterbij dan je denkt. Dat draag je nu al mee in je leven. Misschien moet je dat zaadje van geloof en vertrouwen nog oppakken of ontvangen, misschien draag je het wel in je broekzak mee. Klein aanwezig, een stipje aan de horizon. Als je het gaat zaaien, ook door de woorden van troost die je uitspreekt, gaat het groeien.

We mogen dat in geloof elkaar voorhouden. ‘Ze is thuis, ze is bij God.’ Niet als een punt achter al ons meeleven, maar als een komma waardoor we steeds meer gaan vertrouwen op die werkelijkheid.

Dan kunnen we, dwars door tranen heen, zeggen:

‘Ik mis je. Ik huil om je lege plek. Ik weet dat jij het goed hebt. Jij bent bij God, Thuis. Er komt een dag, dan zie ik je weer terug en daar verheug ik me nu al op!’

 

 

 

 

Lege stoel

Tags

afscheid, dood, Hemel, Lege stoel, sterven, troost

‘In de hemel zijn heel veel lege stoeltjes…’ zei Zahra ooit. Ze ging net naar de basisschool. Kort ervoor was mijn zus plotseling overleden. Waarschijnlijk had ze de hemel voorgesteld als een kring vol stoelen rondom Jezus, net als de kring van kleuters rondom haar juf. ‘Mama, in de hemel zijn heel veel lege stoeltjes…..alleen mijn tante zit daar nog maar!’

Lege stoelen in de hemel. Plekken die vrij gehouden worden. Hoe ouder je wordt, hoe meer je de lege stoelen ervaart hier op aarde. Stoelen waar mensen zaten, spraken, lachten, huilden, aanwezig waren. Steeds meer lege stoelen om je heen.

Deze week werden we daar weer bij bepaald. Een lege stoel. Dat is verdrietig. Verdrietig omdat je de ander mist. Ik vertrouw erop dat de ander nu een plek heeft bij God. Dat is bemoedigend. Bij God is geen pijn, geen ziekte. Daar zijn de zorgen verdwenen, daar zijn geen tranen, daar is zelfs geen gemis. En toch….

De lege stoel, die is er wel. Zoals er in ieders leven lege stoelen zijn. Hoe hoopvol en troostrijk een hemel ook is, hier op aarde is de ander er niet meer. Dat raakt. Dat de stem een herinnering wordt, de humor en de lach. Dat je niet even na kan praten, of goede raad kan vragen. Dat het complimentje er niet meer zal zijn,  of juist de opbouwende kritiek.

Lege stoelen op de aarde. Ik word er verdrietig van. Het liefst zou ik iedereen op zijn of haar plaatsje willen houden. Dat gaat natuurlijk niet. Hier op aarde moeten we mensen loslaten.

Toch de blik naar boven! In de hemel worden plekken ingenomen. Veilig huis voor wie het zoekt bij God. Daarom mis ik mensen wel als ze sterven, als er een lege plek overblijft. Maar naar boven kijkend weet ik zeker:  ‘Ik zie jou terug.’

 

 

 

Ik mis je

Tags

gemis, sterven, trouw van God

Ik mis je. Soms overvalt het me zomaar. Ik zou je willen bellen, om bij te kletsen. Samen wat afspreken, omdat het er zo weinig van komt. Druk met van alles, gezin en werk. Je stem horen, je woorden. Ik mis je, gewoon om wie je was.

Ik mis je. Ik weet wel dat je het goed hebt, zo dichtbij God. De God waar je van sprak en waar je zoveel van hield. Dat er ooit een dag komt, dat ik je weer ontmoet, geeft hoop en troost. En toch… er zijn van die dagen dat ik je hier had willen hebben. Om te praten, om te mijmeren, om te discussiëren, om je te vertellen hoe het met me gaat. Zegen op zegen, ondanks de scheuren.

Ik mis je. In een lied ontvouwt zich ineens het verdriet, raakt het een gevoelige snaar. ‘Groot is Uw trouw’, gezongen zinnen in de kerk. Ook op die zondag. Troostvol en toch zo schrijnend als een deel van je leven, hier niet meer is.

Gisteren zong ik het mee in de kerk, samen met alle stemmen om mij heen. Zoveel stemmen, zoveel verhalen van gemis. Waar het lied mij bracht bij jou, bij jouw sterven, dacht ik aan al die mensen met verdriet om iemand die ze moeten missen. Lang geleden, kortgeleden, onderhuids dichtbij. Hoeveel fluistering van woorden: ‘Ik mis je’. Hoeveel geschreeuw naar boven, omdat het pijn doet?

‘Groot is Uw trouw’ als een rode draad langs al die levens. Zelfs als het niet voelbaar is. Zelfs dan.

Ik mis je. Ik stof je haren af, je glimlach achter glas. Als een deel van mijn leven, dat er altijd zal zijn.