Ik heb honger!

Tags

Anissa, gebed, helpen, honger, hongersnood, Hulp, Jemen, oorlog

‘Ik heb honger’ stond er op het bord dat de man om zijn nek had hangen. Hij hield zijn handen op. Mijn vriendin en ik, twee pubers in een melige bui op stap in Amsterdam, liepen hem voorbij, puntzak friet met mayo in de hand. We lazen de tekst en boden hem spontaan ons patatje aan. De man reageerde boos. Hij had dan wel honger, maar hij wilde geld, geen patatje mayo.

Gisteren op tv was er ook iemand die me aankeek. Anissa, een meisje van acht. Ze had geen bordje om haar nek, maar haar ogen zeiden genoeg. Meisje van acht. Ze hoort te spelen en naar school te gaan. Ze hoort te dansen en te kletsen met vriendinnen. Ze hoort gewoon kind te zijn. Dat is ze niet. Meisje van acht, vel over been.

Heb je het gezien?

Ik keek naar het journaal. Marin zat in de stoel, als mijn meisje van negen. Meisje dat voetbalt en op pianoles zit. Dat de luxe heeft van drie maaltijden op een dag en zoveel nog tussendoor. Dat lacht en zingt, dartelt en speelt. Meisje van negen in de stoel en ze keek mee.

Anissa stond alleen maar toe te kijken, haar ogen starend naar de camera. Neergezet om de wereld wakker te schudden voor het immense leed dat er in Jemen is. Dunne benen, ribben die uitsteken. Meisje van acht in een land verscheurd door oorlog en lijdend aan honger. Door haar moeder is ze naar het ziekenhuis gebracht. Laatste strohalm, een moeder in nood. Wat ging er door haar heen? Wist ze dat dit mogelijk en zeer waarschijnlijk het afscheid van haar dochter zou zijn?

Het raakte me.

Dat ogen je zo kunnen aankijken en zo kunnen schreeuwen om hulp. Dat je ineens wakker wordt geschud en hoort voor hoeveel inwoners de hongersnood bedreigend is. 14 miljoen…dat kan ik niet bevatten. Dat is zo onnoemlijk veel. Daar zit ik dan op de bank, kop koffie voor me.

Wat kan ik doen?

Als mens ben je maar een klein schakeltje in een groter geheel. Mensenhanden zijn te klein om de grote problemen op te lossen. Op afstand sta je daar, maar door de beelden van tv komen de problemen van ver weg ineens heel dichtbij. Meisje van acht, Anissa, ze dwingt ons wel te kijken en je hoofd niet weg te draaien.

Kan je wat doen?

Ja natuurlijk kunnen we wat doen. Er zijn organisaties die hulp bieden. Denk aan: UNCHR , Oxfam Novib, ZOA, Nederlandse Rode Kruis en het zullen er meer zijn. Het is de kunst om niet weg te kijken en niet te denken dat het niet helpt. Elke hand die geeft, hoe klein ook, is een druppel. Vele druppels samen is een emmer vol en kan het verschil zijn tussen leven en sterven.

Hieronder staat een filmpje van RTL4 over Anissa. Als je het nog niet gezien hebt, kijk dan even. Ze heeft geen bordje met tekst nodig. Je ziet het zo ook wel dat ze je aankijkt en zegt: ‘Help me. Ik heb honger!’

 

 

 

Waar denk je aan?

Tags

4 mei, dodenherdenking, oorlog

‘Ik weet nooit waar ik aan moet denken als we twee minuten stil moeten zijn’ zegt Zahra van 11. Dit naar aanleiding van het spotje op tv over 4 en 5 mei. ‘Ik ken helemaal geen verhalen van mensen die de oorlog hebben meegemaakt’.
Dat is ineens een vreemde gewaarwording voor mij. Mijn kinderen groeien inderdaad op in een wereld waar amper ouderen zijn die iets over de Tweede Wereldoorlog kunnen vertellen.

Ik hoorde de verhalen van mijn grootouders.
Mijn ene opa en oma vertelden er graag over. Mijn oma legde uit hoe ze aan eten kwam en ze had altijd een recept over bloedplasma dat ze smeuïg wist te vertellen. Je hoorde in haar stem dat ze trots was op haar eigen creativiteit. Wij als kleinkinderen gruwden er van als we dit aanhoorden, terwijl we achter ons bord met boontjes en draadjesvlees zaten. We hoorden hoe ze hout ging hakken in het bos en het hout verborg onder een deken in de kinderwagen. Over opa die een dag vastzat en een bordje stamppot kreeg en toch weer vrij kwam. Ik luisterde er graag naar.
Mijn andere opa en oma woonden in die periode in Amsterdam. Zij hadden het allemaal heel anders meegemaakt en ze spraken er niet graag over. Dat voelde je als kind wel aan. Wat ik te horen kreeg was dat ze bloembollen hebben gegeten, maar daar bleef het ongeveer wel bij.

Als kind las ik boeken over de oorlog. Over de Jodenvervolging, de concentratiekampen, over Anne Frank. De Tweede Wereldoorlog was ver weg, maar door die boeken en door de verhalen van mijn grootouders toch iets wat dichterbij kwam.

Tijdens de dodenherdenking herdenken we allen die zijn omgekomen of vermoord sinds de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties of bij vredesoperaties.
Ik vind het goed dat we stilstaan bij de slachtoffers. Slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, van de oorlog in Irak, Afghanistan of waar dan ook. Door de ogen van Zahra gezien begrijp ik wel dat ze niet weet waar en vooral aan wie ze moet denken. Dit staat zo ver weg van haar.

‘Waar denk jij dan aan in die twee minuten?’ vraagt ze mij. Daar moet ik over nadenken. ‘Waar zou koning Willem-Alexander aan denken?’ flap ik er uit. Het is geen antwoord op haar vraag, we fantaseren er samen wel over.

Het zijn de verhalen in boeken en media, de films en documentaires die vertellen over het verleden. Die het plaatje vormen bij wat geschiedenis is. Daar word ik door getroffen, dat raakt me en daar zijn mijn gedachten bij.
Mijn gedachten zijn bij de verhalen die ik onder andere van mijn grootouders heb meegekregen. Ik had ze veel meer moeten vragen, besef ik nu.

De conclusie van ons gesprek is dat we het beiden niet goed weten. Je staat stil bij het oorlogsverleden, bij de slachtoffers en de gebeurtenissen. Bij de verschrikkingen, de drama’s in een mensenleven. Als je daar maar moeilijk een beeld bij kan vormen is gewoon stil zijn misschien wel voldoende. Al was het maar voor de ander die er wel een duidelijk beeld en gevoel bij heeft. Die daadwerkelijk van nabij familie en vrienden heeft verloren door oorlog.

Zondag is het 4 mei, we zijn twee minuten stil.
Waar denk ik aan?

Angst voor de oorlog…en de muis!

Tags

angst, oorlog

Er is een muis in onze schuur. Daar word ik niet blij van. Ik hoor hem soms wegtippelen als ik de schuurdeur opendoe en dan moet ik nog naar binnen. In onze schuur staat ook de wasmachine en de droger en met een groot gezin moet er wél dagelijks gewassen worden. Dus moet ik toch die schuur in, dit tot grote hilariteit van mijn kinderen. Nou ja, ze beginnen er nu ook van te zuchten als ik toch maar vraag of zij met me meelopen. Nu ik dit opschrijf besef ik ook wel hoe absurd het is. Ik kan er niets aan doen, ik zie die muis niet, ik hoor hem alleen maar. Ergens achter de stapel met oud papier, soms wel, soms ook niet.

Voor pissebedden, wormen en zelfs spinnen ben ik niet bang. Ik had dan ook nooit gedacht dat ik bang voor muizen zou zijn. Alhoewel…vogels die je huis binnen vliegen, daar word ik ook niet blij van. Laat staan een verdwaalde vleermuis die zomers wel eens langskwam tijdens mijn nachtdiensten in het Zotel. Dan sloot ik mezelf op in de medicijnkamer en kwam er niet eerder uit dan dat de beveiliging het fladderende dier weggejaagd had.

Vorige week volgde ik het nieuws op de Krim, totdat Zahra binnenkwam. ‘Wil je dit alsjeblieft uitdoen!’ zei ze gelijk. ‘Ik word hier heel bang van’. Dus de tv werd uitgezet en zo samen op de bank, benadrukte ze nog even dat ze heel bang is voor oorlog. ‘Daarom wil ik films over Anne Frank ook niet zien’  zei ze om me te overtuigen. ‘Ik was vroeger ook heel bang voor oorlog’ vertelde ik haar. ‘Ik las alles over de Tweede Wereldoorlog, maar kon er soms niet van slapen. Ik heb een keer een film gezien over Corrie ten Boom, die samen met haar zus en vader onderduikers in huis had. Op een dag zie je in de verte de Duitsers aankomen in vrachtwagens en in mijn beleving ook een motor met zijspan. Dat beeld is me altijd bijgebleven. Dan lag ik ’s nachts in bed en stelde me voor hoe het is als opeens de Duitsers op je deur bonzen. Ik kon me niet voorstellen dat ik dan de deur open durfde te doen. Ik lag dan in bed te bedenken waar ik me zou verstoppen. In het grote herenhuis waar ik ben opgegroeid, waren heel veel verstopplekken. De grote diepe kast op mijn slaapkamer, de kelder met de ruimte die verborgen was achter een piepende deur en nog beter: de ruimte boven de uitbouw. In de witte vlakken tussen de balken, was één vlak dat je weg kon schuiven. Daarboven zat een lege ruimte. De ideale plek als de oorlog zou uitbreken’.

‘Ben jij nu niet bang dat er oorlog komt?’ vroeg Zahra. ‘Nee, eigenlijk niet. Soms is het wel spannend wat er in de wereld allemaal gebeurt en misschien als het heel dichtbij komt, dat ik dan ook wel bang ben. God zorgt dan ook wel voor ons. Ik hoop dat Hij ons dan heel moedig laat zijn. Als we elkaar maar hebben, toch?’ Ze knikte wat afwezig. ‘En’ voeg ik er nog aan toe ‘we mogen gelukkig weten dat wat er ook gebeurt, we na ons sterven verder mogen leven bij God’ .

Ik hoorde mezelf praten. Ik geloof het stellig, maar hiermee druk ik de angst van haar niet weg. Vroeger wel, als ze bang was voor het donker. Dan zongen we samen het liedje: ‘Je hoeft niet bang te zijn, al gaat de storm te keer, leg maar gewoon je hand, in die van onze Heer……’ . Het lijken makkelijke woorden, terwijl de angst zo reëel aanwezig is. Angst die niet altijd weg te wuiven is met teksten, met liedjes en zelfs niet altijd door gebed. Angst is maar een vreemd verschijnsel.

Ze keek me vragend aan. Ik verwachtte een puberale opmerking, een zucht of een frons. In plaats daarvan keek ze eerder verbaasd en hield ze mij na mijn ‘mooie’ woorden een heuse spiegel voor, toen ze zei: ‘ En jij (met de nadruk op jij) bent bang voor de muis in de schuur?’